De afkorting PR is bijna een woord op zich geworden – in de zin dat de afkorting vaker wordt gebruikt dan het woord zelf. Veel mensen kennen PR namelijk wel als term, maar weten niet waar het voor staat. Wat betekent PR? En hoe is het woord in de Nederlandse taal geïntroduceerd?
In dit artikel geven we een definitie van de term PR. Daarnaast gaan we in op de geschiedenis die achter de term schuil gaat: we kijken naar hoe de afkorting PR in Nederland geïntroduceerd is en hoe het zijn weg heeft vonden in onze taal.
PR staat voor Public Relations
Een blik in de Van Dale geeft snel een eenduidig antwoord op de vraag wat PR betekent: Public Relations. Als voorbeeld hierbij noemt het de functie van pr-medewerker. Het online woordenboek Wiktionary geeft een uitgebreidere definitie van de term: deze definitie gaat erover dat een organisatie gebaat is bij begrip van het publiek en het kweken van begrip onder het publiek van de acties van de organisatie.
Een blik in de definitie van PR die in de Engelstalige woordenboeken te vinden is, geeft aan dat zij dit ook definiëren als Public Relations. Het Merriam Webster woordenboek geeft hierbij als voorbeelden een extra dimensie aan het begrip door te benadrukken dat PR zowel een functie die kan worden uitgeoefend als dat het iets kan zeggen over de reputatie of perceptie van een organisatie. Deze voorbeelden geven een idee van hoe breed de betekenis van de term PR is.
Als we Public Relations opzoeken op Wikipedia, wordt snel duidelijk dat het gaat om manieren om de publieke perceptie van een organisatie te beïnvloeden. Dit kan op allerlei type organisaties betrekking hebben. PR vindt dus ook plaats buiten het bedrijfsleven. Een organisatie kan duidelijk zichtbare initiatieven als advertenties en persberichten gebruiken om de perceptie onder het publiek te beïnvloeden, maar er zijn vele andere technieken. De Engelstalige Wikipedia-pagina over Public Relations geeft daarbij als kanttekening dat de nadruk ligt op niet-betaalde activiteiten. Advertenties, waarvoor in de regel betaald wordt, vallen daarmee vaak onder marketing in plaats van onder PR. Ditzelfde geldt dus ook voor SEO marketing.
De geschiedenis van Public Relations
Het concept PR gaat meer dan een eeuw terug. In die periode werden er echter andere woorden voor gebruikt. De introductie van de term Public Relations vindt zijn oorsprong bij een naar Amerika geëmigreerde neef van Sigmund Freud, Edward Bernays.
Amerikaanse bedrijven wonnen in de decennia na de Tweede Wereldoorlog steeds vaker het advies in van Edward Bernays. Het probleem waar deze veelal product-georiënteerd bedrijven mee kampten was dat de vraag vanuit de markt veel lager was dan hun productiecapaciteit.
In die tijd benadrukten bedrijven in hun advertenties vooral de praktische waarde, de voordelen en de technische specificaties van producten. Bij een auto werd dan bijvoorbeeld benadrukt hoe snel deze van nul haar honderd kon of hoe praktisch de grote kofferbak was.
De verandering die Edward Bernays introduceerde was om meer vanuit de psychologie van de consument te denken. Kledingfabrikanten gingen bijvoorbeeld iedere jaar nieuwe kleuren en nieuwe stijlen introduceren. Dit communiceerden ze naar vrouwelijke klanten als een manier om nog aantrekkelijker te worden.
PR als continuatie van propaganda in vredestijd
Tijdens de Tweede Wereldoorlog hadden de geallieerde machthebbers veel belang bij een positieve perceptie van de oorlog onder het Amerikaanse en Britse publiek. Ze wilden graag de steun die er bestond in gang houden. Hiervoor werden technieken ingezet om de berichtgeving in kranten en op de radio te beïnvloeden.
De technieken en methoden die de mensen die zich hiervoor hadden aangezet, kwamen de Amerikaanse bedrijven goed van pas in vredestijd.
Stichting van het eerste PR bureau in Amsterdam
In de jaren 1940 en ’50 kregen de Public Relations gerelateerde ontwikkelingen in de V.S. snel navolging in Nederland. Niet lang na de stichting van het eerste PR bureau in Amsterdam werden er meerdere andere opgericht. Zo ontstond er in de jaren 1950 een hele industrie van PR-bureaus in Amsterdam. Naast Amsterdam volgenden snel ook andere Nederlandse steden. Zo kreeg de huidige sector van Public Relations bureaus in Nederland snel gestalte.
In de jaren 1960 volgde ook de eerste PR-opleidingen – in eerste instantie in Amsterdam en later ook in andere Nederlandse steden en Limburg. Studenten van deze opleidingen stroomden snel door naar een van de PR-bureaus in Amsterdam of een van de andere Nederlandse steden.
