Biologische kringloop is een principe binnen circulaire economie. Hierbij wordt een product gebruikt en keert de reststof daarna weer schadeloos terug in de natuur. Het doel hiervan is dat het ecosysteem in balans blijft. Het is een cyclus waarin biologische voedingsstoffen worden teruggebracht in de biosfeer. Dit op zo’n manier dat natuurlijk kapitaal wordt hersteld en het regenereren van hernieuwbare grondstoffen mogelijk wordt. Het tegenovergestelde hiervan is weer de technische kringloop. Samen vormen ze het Butterfly model ontwikkeld door de Ellan MacArthur Foundation. In deze blog gaan we verder in op de betekenis van biologische kringloop.
Samenhang biologische kringloop en technische kringloop
Binnen de circulaire economie is het van belang dat waarde vernietiging zoveel mogelijk wordt voorkomen. In theorie hergebruik je grondstoffen oneindig lang. De grondstoffen circuleren dan in gesloten kringlopen, vandaar ook de term circulair. Hierbinnen delen we de circulatie op in de biologische kringloop en de technische kringloop. Met circulaire economie wordt voornamelijk gedoeld op de technische kringloop. Met biobased economie wordt juist gericht op de biologische kringloop van grondstoffen. Hieronder zullen we verder ingaan op deze biologische kringloop.
Biogrondstoffen
Tijdens de biologische kringloop zijn producten geheel of gedeeltelijk gemaakt van biogrondstoffen. Dit zijn ook wel hernieuwbare grondstoffen. De biogrondstof kan zijn:
- Direct toepasbaar, zoals hout in bouwtoepassingen.
- Gebruikt worden een nieuw chemisch proces. Denk bijvoorbeeld aan zetmeel uit aardappelen omzetten in plantaardig plastic.
- Een fossiele brandstof vervangen in een bestaand proces. Bijvoorbeeld raffinage van natuurlijke olie naar kunststoffen.
Veel gebruikten biobased materialen binnen de ecologie zijn hout, natuurlijke vezels, bioplastic, natuurlijke rubbers, oud papier, oliën en vetten. Sommige producten zijn biologisch afbreekbaar of composteerbaar. Zijn deze niet afbreekbaar, dan is het belangrijk dat de waarde behouden blijft door middel van hergebruik of verlening van levensduur. Hierdoor blijft de CO₂ van het product in zichzelf opgeslagen en niet in de atmosfeer.
Biologische processen binnen de biologische kringloop
Verschillende organische materialen kunnen door middel van biologische processen weer worden opgenomen in het ecosysteem. Voorbeelden hiervan zijn voedsel, katoen en hout. De kern van de biologische kringloop is dat het ecosysteem zo goed mogelijk in evenwicht blijft. Wanneer dat deze balans blijft, kunnen organische materialen eeuwig opnieuw gebruikt worden. Dit principe hangt ook samen met intergenerationele verantwoordelijkheid: het idee dat we onze keuzes zo maken dat toekomstige generaties hiervan profiteren. Lees hier meer over de betekenis van intergenerationele verantwoordelijkheid. De volgende onderdelen spelen allemaal een belangrijke rol in het evenwicht van ons ecosysteem.
Landbouw en visserij
Zo helpen duurzame landbouw en visserij om aangetaste ecosystemen weer te regenereren en het stimuleren van biodiversiteit. Dit verbetert de lokale biodiversiteit en de lucht-, water- en bodemkwaliteit.
Compostering
Zodra dat voedsel is geoogst en geconsumeerd kunnen de voedingsstoffen in organische afvalstromen weer in bodem worden teruggebracht. Dit door processen zoals compostering. Dit zorgt er weer voor dat de bodem uitgeput raakt en zorgt dat boeren minder afhankelijk worden van kunstmest. Het is een vorm van recycling. Het is namelijk een natuurlijke manier om organisch materiaal terug te brengen in de bodem. Het biogas wat hierbij kan ontstaan, kan weer worden gebruikt als energiebron vergelijkbaar aan aardgas. Ook oud papier speelt een rol binnen deze circulaire gedachte. Door papier apart in te laten zamelen en recyclen, kunnen deze weer opnieuw worden gebruikt om onnodige verspilling te voorkomen. Benieuwd over hoe papierinzameling in de praktijk werkt? Lees dan meer over oud papier laten ophalen in Geleen.
Cascaderen
Binnen de biologische kringloop kan ook sprake zijn van hergebruik. Om hier een goede grip op te krijgen, wordt dit uitgesplitst in zogenaamde cascades. Hierin wordt gebruik gemaakt van producten en materialen die al in de economie aanwezig zijn en gebruikt kunnen worden voor een andere toepassing. Bijvoorbeeld zeep gemaakt van sinaasappelschillen. Als producten of materialen vervolgens niet meer bruikbaar zijn, dan verplaatsen ze zich naar de buitenste lussen van de biologische kringloop. Hier komen ze vervolgens weer in de bodem terecht.
Biochemische grondstoffen
Verschillende biologische materialen kunnen ook gebruikt worden om chemische producten of chemicaliën mee te maken. Zo kunnen in de meest geavanceerde vorm, biochemische grondstoffen of fosfor worden omgezet in vezels, suikers en eiwitten. Deze kunnen dan weer gebruikt worden als basis voor kunststoffen, brandstoffen of medicijnen. Zelfs vezels uit oud papier kunnen worden hergebruikt in chemische processen voor nieuwe grondstoffen.
